पित्तथैलीको पत्थरी भनेको के हो ? 

पित्तथैलीमा पाचनक्रियामा काम नलाग्ने पित्त जम्मा हुन्छ । जुन सानो आन्द्रामा खाना पुग्दा पित्त गएर मिसिन्छ । पित्त एउटा तरल पदार्थ हो । यो कलेजोमा बन्छ र यसमा कोलेस्ट्रोल, बिलिरुबिनको लगायतका पदार्थहरू हुन्छ । हाम्रो दायाँ छातीमा (स्तनको केही तलको भागमा, कलेजोको ठीक मुनि ) एउटा थैलि भनिन्छ । यसलाई पित्तथैली भनिन्छ । यस थैलीमा कलेजोबाट निस्केको विभिन्न विकारयुक्त पदार्थहरु जम्मा भएर बस्दछन् । पित्तमा कोलेस्ट्रोल, बिल्रुबिन, क्याल्सियम, पोटासियम, सोडियम, पानी जस्ता तत्वहरु हुन्छन् । पित्तले हामीले खाएको तेल, घिऊ, बोसो आदिलाई टुव्रmाएर पाचन प्रणालीमा सहयोग गर्छ । पेटको अम्लिय पदार्थहरुलाई व्यवस्थित गर्ने काम गर्छ । पेटमा भएका जीवाणुहरु मार्छ । दिशा समयमै हुन मद्धत गर्छ । 
पित्तको पत्थरी एउटा ठोस पदार्थ हो, यो ढुंगाजस्तो हुन्छ । यसको निर्माण कोलेस्ट्रोल र पित्तका कणहरूबाट हुन्छ । बिस्तारै–बिस्तारै जम्मा हुँदा कडा ढुंगा जस्तो हुन्छ, जसलाई पित्तथैलीको पत्थरी भनिन्छ । विभिन्न कारणले गर्दा पित्तमा भएको कोलेस्ट्रोल, बिल्रुबिन आदि पित्तथैलीबाट सजिलै समयमा बाहिर निस्कदैँनन् वा ती तत्वहरु कलेजोमा धेरै बनेर पित्तथैलीमा आएर बसिदिन्छन् । यही धेरै भएका पत्थरहरु पित्तसँगै तल ओर्लिएर आन्द्रामा पुग्ने गर्छन् । कसैकसैमा ती पत्थरहरु थैलीको फेदैमा बसिदिने र ठूलो आकार बनेर पित्त थैलीको मुखबाट बाहिर निस्कन नसक्ने हुन्छ । यसैलाई पित्तथैलीको पत्थरी भनिन्छ । 

पित्तथैलीमा पत्थरी भएको कसरी थाहा पाउने ? 

धेरै व्यक्तिहरुलाई पित्तथैलीमा पत्थर भएको थाहा हुँदैन । जसको शरीरमा अलि हल्का ठूलो खाले पत्थर बनेको छ, ती पत्थरहरु थैलीबाट निस्कन खोज्दा र तल आन्द्रातर्फ झर्दा दुख्न सक्छ । त्यस्तो बेलामा मात्रै पत्थर भएको थाहा हुनसक्छ । यो दुखाई प्रायः चिल्लो खाले खाना खाएको केही समयपछि दायाँ पट्टिको माथिल्ले पेट र यस वरिपरि दुख्ने र केहीबेरमा आफैँ सन्चो हुने गर्छ । अस्पतालमा गएर अल्ट्रासाउण्ड, भिडियो एक्सरे मार्फत पत्थर भएको नभएको र कत्तिको ठूलो छ भनेर थाहा हुन्छ । 

पित्त थैलीको पत्थरी हुने कारणहरु केके हुन् ?
वंशाणुगत कारण
मोटोपना
मधुमेह
धैरै तौल घट्नु या बढ्नु
निरन्तर ब्रत बस्नु
रक्तअल्पता
गर्भनिरोधक चक्कीको बढी सेवन
अस्वस्थकर खानपान
कोलेस्ट्रोलको औषधी खाने व्यक्तिहरुमा पनि पित्तथैलीको पत्थरी हुने सम्भावना धेरै हुन्छ ।

के पित्तथैलीमा पत्थर हुनेबित्तिकै अप्रेशन गरेर पित्तथैली फाल्नुपर्छ ? 

पर्दैन । तर कोही व्यक्तिहरुको पित्तथैलीको मुखनेर पत्थर अड्किएर वा अन्य कारणले थैली सुन्निएको छ । जीवाणुले संक्रमित गरेको छ भने त्यस्तो अवस्थामा भने तुरुन्तै अप्रेसन गरेर फाल्नुपर्ने हुन सक्छ । यस्तो अवस्थामा कसै कसैलाई एन्टिबायोटिक दिएर पनि समस्या समाधान गर्न सकिन्छ । दुखाई पहिलेभन्दा बढी र लामो समयसम्म दुख्ने, वाकवाकी लाग्ने, बान्ता हुने, ज्वरो आउने, मुटुको चाल बढ्न थाल्यो र रक्तचाप घट्न थाल्यो भने तुरुन्तै अस्पताल जानुपर्छ । ढिलो गर्दा ज्यानै जान पनि सक्छ । 

पित्तथैलीको पत्थरीको उपचार कसरी गर्ने ? 
संसारभरी नै सबैभन्दा धेरै गरिने पेटको अप्रेशन मध्ये पित्त थैलीको पत्थरी झिक्न गरिने अप्रेशन पहिलो स्थानमा आउँछ । पित्त थैलीको पत्थरीको एकमात्र उपचार अप्रेशन गरेर निकाल्नु हो । आजभोलि यो अप्रेशन दूरबिन प्रबिधिबाट गरिन्छ ।
दूरबिन प्रबिधिबाट अप्रेशन गर्दा बिरामीलाई दुखाई र पीडा पनि कम हुन्छ । त्यसैगरी घाउमा संक्रमण हुने र पाक्ने समस्या पनि न्युन रहन्छ । दुखाई कम हुनाले अप्रेशन गरेको ४ देखि ६ घण्टा भित्रै बिरामी हिँडडुल गर्न सक्दछन् र सामान्य मानिस सरह खानेकुरा समेत खान सक्दछन् । अप्रेशन गरेको २४ घण्टामा बिरामीलाई अस्पतालबाट डिस्चार्ज भई घर जान सक्छन् भने अप्रेशनको ४८ घण्टादेखि ७२ घण्टामा बिरामी सामान्य जीवनशैलीमा कामकाज गर्न सक्ने हुन्छन् ।

पित्तथैलीको पत्थरीबारेमा भएका भ्रमहरु

औषधिले यसको उपचार हुँदैन । पित्त थैलीको पत्थरीको उपचार भनेकै शल्यक्रिया गरेर त्यसलाई निकालेर फाल्नु मात्र हो । हालसम्म कुनैपनि औषधिले यसको उपचार सम्भव भएको छैन । सानो पत्थरीको उपचार नगर्दा पनि हुन्छ भन्ने ठूलो भ्रम हो । सानो पत्थरीले जटिल समस्याहरु उत्पन्न हुन सक्छ । त्यसैले सानो पत्थरी हुँदैमा यसले कम असर गर्छ भन्ने हुन्न ।  पित्त थैली निकालेमा मानिसलाई समस्या हुनसक्छ । यो भ्रम पनि हटाउनुपर्छ ।

के पत्थरीले क्यान्सर हुन्छ ? 

पत्थरीले क्यान्सर हुन्छ तर यस्तो सम्भावना धेरै कम हुन्छ । पत्थरले पित्तथैलीको भित्री भागमा वर्षौसम्म रगडिदिएर, भित्री भाग लामो समयसम्म सुन्निने, कडा बन्ने र पित्तथैलीले गर्नुपर्ने काम नगर्ने प्रक्रिया लामो समयसम्म चलिराख्यो भने मात्रै क्यान्सर हुने सम्भावना हुन्छ । 

अप्रेसन गरेर पित्तथैली फालपछि पछि गएर शरीरमा कुनै असर गर्छ कि गर्दैन ?

असर गर्दैन । तर पहिलो केही महिना भने खाएको खाना पचाउन गाह्रो भएजस्तो, दिसा धेरै लाग्ने, दुख्ने आदि हुन्छ । यसको लागि पनि औषधीहरु खानुपर्ने हुन्छ ।