मधुमेह (चिनीरोग) भनेको के हो ?

नेपालमा धेरै व्यक्तिहरुमा मधुमेह भएको पाइन्छ । मधुमेहको कारण उच्च रक्तचाप हुनेहरु पनि धेरै छन् । नेपालमा सामान्यतयाः चालिस वर्ष माथि रहेका धेरै व्यक्तिहरुमा मधुमेह र उच्च रक्तचाप देखिन्छ । …

पित्तथैलीको पत्थरी भनेको के हो ?  पित्तथैलीमा पाचनक्रियामा काम नलाग्ने पित्त जम्मा हुन्छ । जुन सानो आन्द्रामा खाना पुग्दा पित्त गएर मिसिन्छ । पित्त एउटा तरल पदार्थ हो । यो कलेजोमा बन्छ र यसमा कोलेस्ट्रोल, बिलिरुबिनको लगायतका पदार्थहरू हुन्छ । हाम्रो दायाँ छातीमा (स्तनको…

निमोनिया भनेको के हो ? निमोनिया भन्नाले फोक्सोको तन्तुमा हुने सुजन वा संक्रमण भन्ने बुझिन्छ । फोक्सोमा वा फोक्सोको तन्तुमा हुने संक्रमणलाई निमोनिया भनिन्छ । जुनसुकै कारणले भए पनि निमोनियाको संक्रमण भएपछि हाम्रो फोक्सोको हावा थैलीहरुमा इन्फ्लेमेशन (सुन्निने) हुन्छ । त्यस्ता हावाथैलीहरुलाई एल्भोली भनिन्छ । यसरी…

दम भनेको के हो ?  दम भनेको श्वास प्रश्वाससित सम्बन्धित एउटा रोग हो । दम फोक्सोको एकखाले जीर्ण रोग हो । यसमा श्वासनलीको मांसपेशीमा संकुचन (खुम्च्याई) आई सास फेर्न गाह्रो हुने तथा यसमा टाँसिने खालको स्राव उत्पादन भई हावाको चलखेलमा झन् बढी अवरोध खडा गर्छ । श्वासनली…

बोन्काइटिस भनेको के हो ? बच्चामा हुने ब्रोन्काइटिस एक यस्तो स्थिति हो जसमा फोक्सोको सबैभन्दा ठूलो श्वास नलीमा संक्रमण देखिन्छ । यस्तो खालको बिरामी लामो समयको लागि या छोटो समयको लागि पनि हुन्छ । प्रायः बच्चामा एक्युट ब्रोन्काइटिस अर्थात अल्पकालिन अवधिको लक्षणहरुको मतलब यो हुन्छ…

के हो न्युरो इन्टरभेन्सन विधि ? व्यक्तिको खुट्टाको नसाबाट तार, जसलाई क्लिनिकल भाषामा ‘क्याथेटर’ भनिन्छ । यही क्याथेटर छिराएर मस्तिष्कको नसासम्म पु¥याएर तारमार्फत नसामा भएको समस्याको उपचार गरिने पद्धतिलाई न्युरो इन्टरभेन्सन विधि भनिन्छ । यस प्रविधिमा हात वा खुट्टाको नसाबाट क्याथेटर पठाएर मस्तिष्कको नसा भित्र जमेको रगत…

मस्तिष्कमा करिव सयौ अरब कोशिकाहरु हुन्छन् । मस्तिष्कघात भई रक्तनली बन्द भएर उपचार नपाएको खण्डमा प्रतिमिनेट करिब २० लाख दिमागका कोशिकाहरु मर्दछन् । त्यसैले मस्तिष्कघातलाई एक्युट मेडिकल इमर्जेन्सी (आपतकालीन स्वास्थ्य समस्या) भनिन्छ । मस्तिष्कघात भएका बिरामीको उपचार, विगतमा थ्रोम्बोलाइसिसमा मात्र सिमित थियो ।  न्युरो इन्टरभेन्सन पद्धतिमा औषधिको…

हाम्रो सबैभन्दा स्वस्थ हुनुपर्ने पेट हो तर हामीलाई पेट दुख्नु सामान्य भइसकेको छ । पेटमा ग्याँस भरिने, कब्जियत हुने, पखला लाग्ने जस्ता समस्यालाई हामी सामान्य ठान्छौँ । कतिपय अवस्थामा यी सामान्य पनि हुन् । खानपान र दिनचर्या नमिल्दा यस्ता समस्या उत्पन्न हुनसक्छ । तर, सधैँ यहि अवस्था रहिरहेमा…

के हो र्याम्से हण्ट सिन्ड्रोम ?

 र्याम्से हण्ट सिन्ड्रोम  भेरिसेला जोस्टर भाइरसका कारण हुने नसासम्बन्धी एक समस्या हो। अनुहार हुँदै कानतर्फबाट जाने नसा र बोनल क्यानल खुम्चिँदा तिनीहरुले काम गर्न छाड्छन्। जसका कारण अनुहारको एक भागमा प्यारालाइसिस हुने सम्भावना रहन्छ।  यो भाइरसले महिला र पुरुष दुवैलाई संक्रमण…

एपेन्डिक्स भनेको के हो ?

एपेन्डिसाइटिस भनेको एपेन्डिक्स सुन्निने रोग हो। ठूलो आन्द्रासँग गाँसिएर बसेको, बूढी औंला आकार को, एक सानो अंगलाई एपेण्डिक्स भनिन्छ । यो तल्लो पेटको दाहिनेतिर…