गर्भवती महिलाले कोरोनाको खोप लगाउन हुन्छ ? 

गर्भवती महिलालाई खोप लगाउँदा कति सुरक्षित छ भन्ने तथ्याङ्क आइसकेको छैन । अहिलेका लागि गर्भवती महिलालाई खोप लगाउन सुझाइएको छैन । 

कोरोनाको खोप गर्भवती महिलाको लागि सुरक्षित नभएर नसुझाइएको हो ?

कोरोनाको खोप लगाउन नसुझाइएको कारण भनेको असुरक्षित भएर होइन कि कत्तिको सुरक्षित छ भन्ने तथ्याङ्कको कमीका कारणले हो । तर गर्भवती महिलाहरू कोरोना भाइरस सङ्क्रमणको उच्च खतराबाट जोगिनै नसक्ने अवस्थामा छन् । हामीले के पनि बुझ्नुपर्छ भने कुनै पनि नयाँ औषधि र खोपहरूको प्रारम्भिक परीक्षण गर्भवती महिलालाई प्रयोग गरिँदैन । गर्भवती महिलाहरुले बच्चा नजन्मिँदासम्म खोप नलगाउने योजना गरेका छन् ।

गर्भवती महिला र खोप

प्रयोगका लागि अनुमति दिइएका खोपहरूको परीक्षण गर्भवती महिलामाथि गर्न अझै बाँकी छ तर पनि त्यसको प्रभावकारिता उच्च रहने र सुरक्षित हुने विवरणहरू छन् ।  खोपले गर्भवती र स्तनपान गराउने महिलालाई खतरा हुन्छ भन्ने कुनै प्रमाण छैन । तर अहिलेसम्म पर्याप्त मात्रामा रिसर्च भइसकेको छैन । के मात्रै हो भने त्यसबारे अहिलेसम्म अध्ययनहरू भएका छैनन् ।

गर्भवती महिलालाई किन समावेश गरिएको छैन ?

महामारी नभएको समयमा पनि कुनै नयाँ खोपको प्रारम्भिक परीक्षणहरुमा गर्भवती महिलाहरुलाई समावेश गर्ने कि नगर्ने ? भन्ने कुरामा स्वतः गर्न हुँदैन भन्ने जवाफ मिल्छ । त्यसैले पनि गर्भवती महिलालाई कोरोनाको खोप कार्यक्रममा समावेश गरिएन । गर्भवती महिला, बच्चाबच्ची र बुढाबुढीलाई स्पेशल क्याटागोरीमा राख्ने गरिन्छ । गर्भवती महिलालाई केही नराम्रो असर हुने बित्तिकै उनले त्यो असर त भोग्न पर्छ साथै पेटमा रहेको बच्चाले पनि भोग्नुपर्ने अवस्था हुन्छ । त्यसैले गर्दा गर्भवती महिलालाई समावेश गरिएन । 

स्तनपान गराइरहेका महिलाहरुको लागि कोरोनाको खोप कत्तिको सुरक्षित छ ? 

सुरुमा स्तनपान गराइरहेका महिलाहरुलाई पनि कोरोनाको खोप दिइएको थिएन । पछि स्तनपान गराउने महिलाहरूले खोप लगाउनका लागि अनावश्यक र सम्भावित हानी पु¥याउने जोखिम मोलेर खोप कार्यक्रम भएका ठाउँ पुगे । तर स्तनपान गराइरहेका महिलाहरुलाई सामान्य अरु खोप लगाउँदाको जस्तै असरहरु बाहेक अरु देखिएको छैन । यसैले पनि बच्चालाई स्तनपान गराइरहेका महिलाहरुले कोरोनाको खोप लगाउनु सुरक्षित हुन्छ ।

किन गर्भवतीलाई कोरोना खोप लगाउने कि नलगाउने बारे एकमत छैन ?

गर्भवती भएका बेला खोप लगाउने कि नलगाउने भनेर फरक देशले फरक तरिका अपनाइरहेका छन् । स्तनपान गराउने महिलाले प्रयोग गर्न हुने वा नहुने भन्ने बारे कुनै खतरा थाहा नभएको र पर्याप्त तथ्यहरू थाहा नभएकोले उनीहरुले हुन्छ, असुरक्षित भएतापनि म झेल्न सक्छु भन्ने आमाहरुलाई मात्रै खोप लगाइको छ । गर्भवती महिलाहरूलाई मास्क लगाउन, सामाजिक दूरी कायम गर्न र नियमित हात धुन भने विज्ञहरुले सुझाएका छन् ।

गर्भवती महिलाको लागि कोरोना खोप कत्तिको सुरक्षित भन्ने तथ्याङ्क कहिले आउँछ ?

गर्भवती महिला समावेश गरिएको परीक्षणको नतिजा आउन “महिनौँदेखि वर्षौँ लाग्न सक्ने“ बताइएको छ । केही महिला परीक्षणमै रहेका बेला गर्भवती भएका छन् । उनीहरूलाई नियमित निगरानीमा राखिएको छ । कोरोना भाइरसले कसरी गर्भवती महिलालाई असर गर्न सक्छ भन्ने बारेमा प्रारम्भिक विवरणले मिश्रित अवस्था देखाउँछ । अमेरिकामा गर्भवती भएका बेला कोरोना भाइरस लागे धेरै असर गरेको विवरण छ भने युकेमा त्यति धेरै असर नरहेको विवरण छ । धेरै गर्भवती महिलाले भने मध्यम खालका लक्षणहरू देखिएको अनुभव गरेका छन् ।

गर्भवती महिलालाई खोप लगाउँदा के कुरामा ध्यान दिने ? 

प्रत्येक बिरामीका लागि खोप लगाउनु र नलगाउने व्यक्तिगत निर्णय हो । प्रत्येक गर्भवती महिलालाई परिणाम जे भए पनि यसबारे आफ्ना चिकित्सकहरूसँग छलफल गर्न र संव्रmमणबाट जोगिने उपायहरू अपनाउन जरुरी छ ।

गर्भवती महिलाले कोरोनाको खोप लगाउने कि के गर्ने भन्ने निर्णय लिनका लागि गर्भवती महिलामा पहिला नै कुनै स्वास्थ्य समस्या छ कि छैन भन्ने कुरा थाहा पाउन जरुरी छ । यसको लागि सङ्क्रमणको जोखिम, गम्भीर रोगको जोखिम र खोपको फाइदाहरुबारे जानकारी राख्नुपर्छ । 

स्तनपान गराउने आमाहरूलाई असर पर्छ ?

विश्व स्वास्थ्य सङ्गठनका अनुसार स्तनपान गराउने महिला वा उनीहरूका शिशु कोभिड–१९ को गम्भीर खतरामा रहेको भन्ने कुनै प्रमाण अहिलेसम्म छैन ।

खोपले प्रजनन क्षमतामा असर पार्छ ?

“कोभिड–१९ को खोपले प्रजनन क्षमतामा असर गर्छ भन्ने कुनै प्रमाण छैन । अहिले स्वीकृति दिइएका खोपहरूको परीक्षणका बेला गर्भवती महिलाहरूलाई समावेश नगरिए पनि परीक्षणका क्रममा थुप्रै महिला गर्भवती भएका छन् । प्रजनन क्षमता भएका महिलाहरूलाई पनि परीक्षणमा राखिएकोले यो कुनै असामान्य कुरा पनि होइन । भविष्यमा गर्भधारणका लागि खोपले कुनै खतरा नहुने भनेर महिलालाई आश्वस्त पार्नुपर्छ । यसको लागि रिसर्च गर्न आवश्यक छ । 

कोरोनाको खोपले रजस्वलामा के असर गर्छ ? 

सामान्य खोपको जस्तै असर देखिन्छ । यदि जटिल समस्याहरु आए भने त्यो भनेको खोपले गर्दा भएको होइन । पहिलेदेखि नै तपाईंलाई गम्भिर समस्याहरु थियो भन्ने हुन्छ । कोरोनाको खोप लगाएपछि दुई या तीन महिना रजस्वला गडबड हुनसक्छ तर यसले रजस्वला स्त्रीहरुलाई कुनै असर गर्दैन । 

के तपाईंलाई थाहा छ ? 

१. कोरोना खोप स्वस्थ्य व्यक्तिले लगायो भने सुरक्षित छ । तर रोगी व्यक्तिहरुले लगाए भने उनीहरुलाई केही गाह्रो भने हुनसक्छ । 

२. गर्भवती महिलाको शरीरमा एन्टीबडी विकास भएको छ भने बच्चामा पनि एन्टीबडी विकास हुन्छ । तर कोरोना खोपको बारेमा पर्याप्त अध्ययन नभएको कारणले यस्तै हुन्छ भन्न सकिदैँन ।

३. विश्व स्वास्थ्य संगठनले गर्भवती महिलालाई खोप लगाउन प्रोत्साहन गरेको छैन । हाललाई संक्रमणको उच्च जोखिम क्षेत्रमा काम गर्ने गर्भवती स्वास्थ्यकर्मीहरूलाई भने खोप लगाउन भनिएको छ ।

४. गर्भवती, बुढाबुढी र बच्चाबच्चीको लागि कुनै देशले पहिलो प्राथमिकतामा राखेका छन् भने कुनै देशले अन्तिम प्राथमिकतामा राखेका छन् । कोरोना खोपको प्रभावकारीता र सुरक्षित कत्तिको छ भनेर अहिल्यै भन्न सकिदैँन । अध्ययन, अनुसन्धान भइरहेको छ ।

५. नेपालमा भने गर्भवती महिलालाई कोरोना खोप लगाइएको छैन । तर गर्भवती महिलालाई कोरोना खोप लगाउनु पर्छ भनेर विज्ञहरुले सुझाएका छन् । विश्व स्वास्थ्य संगठनले भने यसबारेमा प्रष्ट बताएको छैन । छिटै नै गर्भवती महिलाको लागि कोरोनाको खोप कत्तिको सुरक्षित छ भनेर पुष्टि होला । 

६. गर्भवती महिलाहरु कोरोनाको उच्च जोखिममा छन् तर उनीहरुलाई व्यक्तिगत सरसफाई, मास्क, सामाजिक दुरी कायम राख्ने, स्यानिटाइजर प्रयोग गर्ने बारेमा मात्रै बताइएको छ ।